Tekerlekli Patenin Tarihçesi

28. Paten’in Tarihçesi

Paten kullanımı tarih içerisinde ilk defa 18.yy’da Hollandalılar tarafından başlatılmıştır. İlk tekerlekli paten tanıtımını ise 1760 yılında Joseph Merlin yapmıştır. John Joseph Merlin, tekerlekli pateni icat eden ilk kişi olarak kayıtlara geçmiştir. Müzik aletleri yapımcısı olan, Belçikalı Joseph Merlin yeni buluşu olan patenleri 1760 yılında İngiltere’de bir toplantıda tanıtmıştır. Davette paten kayarak konuklara keman çalan Joseph, henüz paten üzerinde nasıl hareket edileceğini bilmediği için belli bir süre sonra duramayıp düşmüştür.



Yaşanan bu olaydan sonra belli bir süre patenden hiç bahsedilmemiştir. Tabi 1829 yılında Fransa’da tekerlekli patenin bulunup ve bundan 10 yıl sonra İngiltere’de ilk tekerlekli patenin yapılmasına kadar.



Patenlerin ve paten sporunun yaygınlaşmasının temelleri ise 1863 yılına dayanmaktadır. 1863 yılında New Yorklu James L.Plimpton kauçuk yastıktan oluşan, dört tekerlekli pateni bulmuştur. Bu dönemlerde yapılan ilk patenlerin tekerlekleri şimşirden yapılmaktaydı ve bu yüzden kolayca kırılıyorlardı. Daha sonralarda ise bilyeli yataklarda dönen çelik tekerlekli patenler yapılmaya başlandı. James’in bulduğu dört tekerlekli patenler kısa sürede Amerika’da yaygınlaştı. Çünkü bu patenler ile dengede kalmak kolay oluyordu. Ayrıca bu dört tekerlekli patenler birçok figür yapmaya da imkan veriyordu. Bu tarihten itibaren Amerika’yı saran paten çılgınlığı, 1870’li yıllarda yavaş yavaş Avrupa’ya geçmeye başladı.

Tekerlekli patenlerin daha rahat kullanılması için 1860 yılında ABD’de ilk tekerlekli paten pisti açılmıştır. Amerika’nın Rhode Island eyaletinde bulunan Newport’taki Atlantik Oteli’ne açılan paten pisti bu anlamda öncü olmuştur. 1870 yılından sonra ise ABD’nin çeşitli yerlerinde tekerlekli paten pistleri yapılmaya başlanmıştır. Dünyanın en büyük paten pisti ise 1890 yılında Batı Londra’da yer alan Olympia’da açılmıştır.

İngiltere’de tekerlekli paten sporu 1870’lerden sonra yaygınlaşmaya başlamıştır. Ancak patene olan bu ilgi sadece birkaç yıl sürmüştür. Paten sporuna karşı en büyük ilgi 1909 – 1912 yılları arasında olmuştur. Bu tarihlerden sonra sinemanın gelişim göstermesi ve 1.Dünya Savaşı’nın başlaması patene olan ilgiliyi bir hayli azaltmıştır. Patene ve paten sporuna olan ilgi, 1929 yılından itibaren tekrar yavaş yavaş canlanmaya başlamıştır.

Dünyada çok popüler olan paten sporu ülkemizde de günden güne yaygınlaşmaktadır. Patenlere ve paten sporuna karşı olan ilgi her geçen gün artmaktadır. Ülkemizdeki ilk paten mağazası diyebileceğimiz işletme; 1908 yılında Beyoğlu’nda A.Saltiel ve H.Artidi tarafından açılmıştır. Skating Palace isimli bu müessese 1944 yılına kadar işletilmiştir. 1944 yılından itibaren ise Varlık Vergisi sebebiyle işletme devlete geçmiştir.